Afvallen: zo lukt het wel

Afvallen staat al jaren in het rijtje van meest gemaakte goede voornemens, maar veel mensen houden er al na een paar weken weer mee op. Wat kun je doen om te zorgen dat je het nu WEL volhoudt? Het liefst lees je nu wellicht over een wonderpil, of desnoods wonderdieet, die het mogelijk maakt om zonder moeite makkelijk snel af te vallen. Helaas: zoiets bestaat niet. Dit is echter geen slecht nieuws: als je weet wat je moet doen is blijvend afvallen prima mogelijk.

Waarom mislukken zoveel diëten?

Het belangrijkste probleem met diëten; is niet, zoals je vaak leest, dat het mensen niet lukt om hun dieet om te gooien. Heel veel mensen hebben best succes met Sonja Bakker, Atkins, low-carb, low-fat, etcetera. Welk specifiek dieet iemand gebruikt doet er niet zoveel toe, zolang je minder calorieën inneemt dan je verbrandt (zie: Bereken hoeveel calorieën je verbrandt. Een dieet kan daarbij nuttig zijn omdat je dan niet meer bij iedere maaltijd na hoeft te denken hoeveel calorieën je verbrandt, maar gewoon minder eten kan net zo goed werken.

De reden waarom diëten vaak mislukken is simpel: mensen zijn er niet klaar voor. Zodra je niet echt overtuigd bent van het nut van afvallen is de kans veel groter dat de poging mislukt. Wetenschappers hebben onderzocht wat de beste manier is om te veranderen. Het blijkt dat dezelfde methode werkt voor mensen die willen stoppen met roken of drinken, die gezonder willen eten, vaker tandenpoetsen, en natuurlijk mensen die af willen vallen. Deze methode (het transtheoretische model) gaat uit van verschillende fases. Voor het grootste succes moeten alle fases in volgorde worden afgegaan. Dit zijn de fases:

  • Precontemplatie: In de precontemplatiefase zijn mensen zich nog helemaal niet bewust van een probleem. Als ze lezen over de gevaren van overgewicht betrekken ze dat niet op zichzelf.
  • Contemplatie: In deze fase realiseren mensen zich dat ze een probleem hebben. Ze zijn er nog niet aan toe om er actie op te ondernemen.
  • Preparatie (voorbereiding): Mensen treffen voorbereidingen om te veranderen. Ze gaan op zoek naar informatie over diëten bijvoorbeeld.
  • Actie: Dit is de fase waarin mensen echt gaan veranderen. Ze gaan op dieet bijvoorbeeld.
  • Consolidatie: Zoals veel mensen uit ervaring weten is actie slechts het begin. In deze fase moet je volhouden.
  • Terminatie: Dit is de eindfase. In deze fase is de nieuwe levensstijl gewoon geworden en geen uitdaging meer. Het kost geen moeite meer om vol te houden.

Een van de redenen waarom afvallen na goede voornemens zo vaak niet lukt is simpel, als je uitgaat van dit model: het probleem is dat veel mensen meteen in de actiefase springen, zonder dat ze ECHT beseffen wat het probleem is, en zonder gedegen voorbereiding. Dat is gedoemd om te mislukken.

Zoek dus niet naar een wonderdieet na de kerstdagen. Als je er nog maar weinig mee bezig bent geweest, ga dan eerst een rustig nadenken over wat je eigenlijk wilt en waarom je het wilt. Denk echt na over je redenen, en benoem ze specifiek. Dus niet: "ik wil afvallen omdat het me fijn lijkt slanker te zijn". Maar: "ik wil afvallen want dat verlaagt mijn risico op ernstige ziektes als kanker en diabetes en ik heb in mijn omgeving gezien hoe veel leed die ziektes kunnen veroorzaken". Hoe concreter hoe beter. Pin je niet vast op een bepaalde datum als magische datum dat alles anders moet worden: ga pas naar de volgende fase als je er zelf klaar voor bent.